Spis treści – Archimate 3.0
Relacje w Archimate
Na stronie tej opisano następujące relacje:
- Relacja kompozycji (Composition Relationship)/a>
- Relacja agregacji (Aggregation Relationship)
- Relacja przypisania (Assignment Relationship)
- Relacja realizacji (Realization Relationship)
- Relacja dostępu (Access Relationship)
- Relacja wpływu (Influence Relationship)
- Relacja wywołania (Triggering Relationship)
- Relacja przepływu (Flow Relationship)
- Węzeł (Junction)
- Relacja specjalizacji (Specialization Relationship)
- Relacja asocjacji (Association Relationship)
Relacje strukturalne
Relacja kompozycji (Composition Relationship)
Relacja kompozycji wskazuje, że obiekt jest kompozycję jednego lub więcej obiektów. Relacja kompozycji jest podobna do relacji agregacji z tą różnicą, że dany obiekt może być częścią tylko jednego obiektu.
Relacja kompozycji – notacja
Alternatywnie relacja kompozycji może być przedstawiona za pomocą zagnieżdżenia elementów w modelu.
W przykładzie poniżej zaprezentowano dwa sposoby na przedstawienie kompozycji, w której komponent Aplikacja finansowa składa się trzech komponentów: rachunkowości, rozliczeń i płatności. Ważne jest to, że komponenty rachunkowości, rozliczeń i płatności nie mogą istnieć samodzielnie bez aplikacji finansowej.
Przykład użycia relacji kompozycji
Relacja agregacji (Aggregation Relationship)
Relacja agregacji wskazuje, że obiekt agreguje inne obiekty, które także mogą być częścią innej grupy.
Podobnie jak kompozycja, relacja agregacji została zaczerpnięta z języka UML. W odróżnieniu do relacji kompozycji, obiekty mogę być częścią kilku grup.
Relacja agregacja – notacja
Alternatywnie relacja agregacji może zostać przedstawiona za pomocą zagnieżdżenia elementów w modelu.
Model poniżej przedstawia dwa sposoby przedstawienia, że produkt Ubezpieczenie samochodu agreguje umowę Polisa oraz dwie usługi biznesowe.
Przykład użycia relacji agregacji
Relacja przypisania (Assignment Relationship)
Relacja przypisania łączy elementy strukturalne (np. role biznesowe lub komponenty aplikacji) z elementami zachowania, które są przez te elementy struktury uruchamiane. Może także łączyć aktorów biznesowych z rolami biznesowymi, które są przez nich pełnione.
Relacja przypisania – notacja
Alternatywnie relacja przypisania może zostać przedstawiona za pomocą zagnieżdżenia elementów w modelu.
Przykład poniżej prezentuje dwa sposoby przedstawienia relacji przypisania. Funkcja aplikacji Płatności jest przypisana do komponentu Aplikacja finansowa. Usługa Obsługa płatności jest przypisana do interfejsu aplikacji.
Przykład użycia relacji przypisania
Relacja realizacji (Realization Relationship)
Relacja realizacji łączy logiczny byt z bardziej konkretnym bytem, który go realizuje.
Relacja realizacji wskazuje jak logiczny byt („co”), jak na przykład usługa, jest realizowany przez bardziej konkretny byt („jak”). Relacja realizacji może być wykorzystana w sensie operacyjnym (np. proces/funkcja realizuje usługę), ale także w kontekście projektowym/implementacyjnym (np. obiekt danych może realizować obiekt biznesowy lub artefakt realizuje komponent aplikacji).
Relacja realizacji – notacja
Na modelu poniżej zostały przedstawione dwa przykłady relacji realizacji. Obiekt danych Dane rozliczenia realizuje obiekt biznesowy Faktura. Usługa aplikacji Rozliczanie jest realizowana przez komponent aplikacji Aplikacja finansowa.
Przykład użycia relacji realizacji
Relacje zależności
Relacja służenia (Serving Relationship)
Relacja służenia modeluje użycie elementu przez procesy, funkcje lub interakcje, a także dostęp do interfejsów przez role, komponenty i kolaboracje. Wskazuje, że jeden element obsługuje (dostarcza funkcji) drugiemu elementowi. Relacja służenia opisuje, w jaki sposób usługi lub interfejsy oferowane przez zachowanie lub aktywne element struktury służą jednostkom w ich otoczeniu.
Relacja służenia opisuje sytuację, w której usługi oferowane przez role lub komponenty, są używane przez inne byty z otoczenia. Relacja ta może być stosowana zarówno do elementów strukturalnych, jak i elementów zachowania. We wcześniejszych wersjach ArchiMate relacja ta nosiła nazwę „Used by”.
Relacja służenia – notacja
Model poniżej przedstawia przykład użycia relacji służenia. Interfejs aplikacji CRM (w tym przypadku interfejs użytkownika aplikacji) służy (jest używany przez) roli Pracownik biura kontaktu z klientami. Natomiast usługa aplikacji Aktualizacja informacji o kontrahencie jest obsługuje proces biznesowy Proces zmiany adresu.
Przykład użycia relacji służenia
Relacja dostępu (Access Relationship)
Relacja dostępu modeluje dostęp elementów zachowania do obiektów biznesowych lub obiektów danych.
Relacja dostępu wskazuje, że proces, funkcja, interakcja, usługa lub zdarzenie operuje na obiekcie (biznesowym lub danych). Do operacji tych może należeć tworzenie obiektu, odczytywanie danych obiektu, ich modyfikacja lub usuwanie (danych lub całego obiektu). Relacja ta może zostać wykorzystana do zamodelowania sytuacji, w której obiekt jest związany z danym zachowaniem, np. modeluje, że informacja przychodzi z danym zdarzeniem lub informacja jest częścią jakiejś usługi. Jeżeli w notacji występuje grot strzałki, to wskazuje on kierunek w którym informacja przepływa.
Relacja dostępu – notacja
Na modelu poniżej został przedstawiony przykład użycia relacji dostępu. Podproces Utworzenie faktury tworzy/zapisuje obiekt biznesowy Faktura, który następnie jest odczytywany przez podproces biznesowy Wysyłanie faktury.
Przykład użycia relacji dostępu
Relacja wpływu (Influence Relationship)
Relacja wpływu wskazuje na fakt, że jeden element wpływa na implementację drugiego elementu lub wpływa na stan elementu motywacyjny. Podstawowym zastosowaniem tej relacji jest prezentacja wpływu innych elementów na elementy motywacji.
Element motywacyjny jest realizowany do pewnego stopnia. Wpływ innego elementu może zmienić ten stopień pozytywny lub negatywny. Na przykład stopień dla celu podniesienia satysfakcji klienta może zostać wyrażony za pomocą procentu zadowolonych klientów, którzy zgodzą się uczestniczyć w danym badaniu. Procent ten może zostać podwyższony przez poprawę czasu obsługi klienta. Innymi słowy czas obsługi klienta ma wpływ na cel: podniesienia satysfakcji klienta.
Relacja wpływu – notacja
Na modelu zostały przedstawione dwa wymagania Przypisanie opiekuna klienta oraz Zapewnienie dostępu do portfela on-line, które realizują cel Usprawnienie zarządzania portfelem. Wymagania te mają wpływ na inne elementy motywacyjne. Na przykład wymaganie Przypisanie opiekuna klienta pozytywnie wpłynie na cel Zwiększenie satysfakcji klienta, natomiast negatywnie wpłynie na cel Redukcja obciążenia pracowników oraz pryncypium System powinien być przyjazny użytkownikowi.
Przykład użycia relacji wpływu
Relacje dynamiczne
Relacja wywołania (Triggering Relationship)
Relacja wywołania opisuje tymczasową lub okazjonalną relację pomiędzy procesami, funkcjami, interakcjami i zdarzeniami.
Relacji wywołania – notacja
Model poniżej przedstawia przykład użycia relacji wywołania. Zdarzenie Wniosek ubezpieczenia wywołuje pierwszy podproces Odebranie wniosku. Kolejne podprocesy wywołują inne. Ostatni podproces Obliczenie premii wywołuje zdarzenie Wniosek zatwierdzony, co jest jednoznaczne z pow staniem tego zdarzenia, które może zostać wykorzystane w innym miejscu modelu.
Przykład użycia relacji wywołania
Relacja przepływu (Flow Relationship)
Relacja przepływu opisuje wymianę lub transfer informacji lub wartości (np.: informacje, wartości, pieniądze) pomiędzy procesami, funkcjami, interakcjami i zdarzeniami.
Relacja przepływu nie oznacza związku przyczynowego lub czasowego.
Relacji przepływu – notacja
W przykładzie poniżej został zaprezentowany przepływ informacji (Informacja o planie oraz Decyzja) pomiędzy funkcjami biznesowymi. Informacja taka może zostać wykorzystana w funkcji do określenia jej zachowania, np. decyzja dotycząca zgłoszenia szkody będzie miała wpływ na przebieg funkcji Likwidacja szkody.
Przykład użycia relacji przepływu
Pozostałe relacje
Węzeł (Junction)
Węzeł jest wykorzystywana do łączenia relacji dynamicznych tego samego typu.
Węzeł jest używany aby połączyć relacje dynamiczne tego samego typu (wywołania lub przepływu), np. do wskazania rozdzielenia lub złączenia.
Węzeł – notacja
W przykładzie poniżej zostało zaprezentowane użycie węzła do rozdzielenia wywołania kolejnego procesu biznesowego. W tym przypadku zostało przedstawione rozwidlenie ścieżki na dwa (AND) równoległe ścieżki przebiegu.
Przykład użycia węzła
Relacja specjalizacji (Specialization Relationship)
Relacja specjalizacji wskazuje, że dany obiekt jest specjalizacją (rozszerzoną formą) innego obiektu.
Relacja specjalizacji została zaczerpnięta z koncepcji relacji generalizacji/specjalizacji z języka UML, ale ma zastosowanie w szerszym zakresie konceptualnym.
Relacja specjalizacji – notacja
W przykładzie poniżej zostało zaprezentowane użycie relacji specjalizacji dla procesów biznesowych. Procesy Uzyskanie ubezpieczenia turystycznego i Uzyskanie ubezpieczenia bagażu są specjalizacją ogólnego procesu Uzyskanie ubezpieczenia.
Przykład użycia relacji specjalizacji
Relacja asocjacji (Association Relationship)
Relacja asocjacji jest wykorzystywana do modelowania relacji pomiędzy obiektami, która nie odzwierciedla wcześniej przedstawionych, bardziej szczegółowo określonych relacji.
Relacja ta często jest wykorzystywana do połączeń obiektów informacyjnych z innymi elementami: obiektów biznesowych z ich reprezentacją, reprezentacji ze znaczeniem, usługi biznesowej z celem.
Relacja asocjacji – notacja
Przykład poniżej przedstawia kilka możliwych użyć relacji asocjacji. Usługa biznesowa Sprzedawanie ubezpieczeń jest połączona z wartością Jest ubezpieczony, a obiekt biznesowy Polisa ubezpieczeniowa został połączony relacją asocjacji z dwoma innymi obiektami biznesowymi.
Przykład użycia relacji asocjacji
Spis treści – Archimate 3.0
