W trakcie prac projektowych lub analitycznych wielokrotnie powstaje potrzeba policzenia parametrów procesu biznesowego lub szacowania złożoności budowanego oprogramowania. Większość metod formalnych wymaga bardzo często dość trudnych obliczeń. Z drugiej strony w trakcie prac analitycznych lub projektowych powstaje zazwyczaj diagram aktywności, który w sposób naturalny prezentuje składowe procesu biznesowego lub elementy scenariusza przypadku użycia. W artykule tym postaram się zaprezentować jak za pomocą diagramów aktywności zamodelowanych w Enterprise Architect i dodatkowego narzędzia (Tormigo) można policzyć wybrane parametry procesu biznesowego.
Zasadniczy powód, dla którego powstała opisywana funkcja w Tormigo (moduł nazywa się Tormigo Analytics) to potrzeba wiedzy o parametrach danego procesu biznesowego. Opisując proces biznesowy diagramem aktywności chcieliśmy wiedzieć ile będzie kosztować dostarczenie usługi, ile czasu to zajmie. Przy nierozwidlonych procesach biznesowych policzenie tego jest łatwe natomiast przy bardziej złożonych diagramach było to nużące i narażone na ewentualne błędy popełnione przez osobę liczącą te parametry.
Rysunek 1: Bazowy proces biznesowy (AS-IS)
Możliwość TORMIGO w zakresie liczenia zdefiniowanych przez analityka parametrów procesu biznesowego zostanie zaprezentowana na przykładzie procesu zamówienia pizzy (rys. 1).
W tym przykładzie celem użycia TORMIGO Analytics będzie pomoc w odpowiedzi na pytanie jak zmiana procesu biznesowego wpłynie na czas trwania zamówienia. Zmiana dotyczy wymogu by pracownicy działu obsługi klienta proponowali dodatki do pizzy. Zmiana w procesie została zaznaczona na poniższym diagramie kolorem czerwonym (rys. 2)
Rysunek 2: Proces biznesowy po zmianach (AS-WILL)
Po utworzeniu diagramów kolejnym krokiem jest opisanie parametrów na bazie Tagged Values. Parametry te można zdefiniować Tormigo w zakładce Analiza → Definiowanie TAP (rys. 3)
Rysunek 3: Definiowanie parametrów analizy (TAP)
Następnie wybór przycisku Dodaj pozwala na dodanie parametru. W naszym przykładzie będzie to czas maksymalny (czas_max). Automatycznie Tormigo dodało odpowiednią kolumnę (rys. 4).
Rysunek 4: Aktywności z kolumną umożliwiającą wpisanie wartości parametru
Użycie filtrów po prawej stronie (rys, 5) powala na szybsze odnalezienie tych aktywności, które chcemy opisać
Rysunek 5: Filtrowanie aktywności
Istotne jest to, że wartości parametrów poza wskazanym wyżej miejscem można opisać w Tormigo wybierając w menu Analiza → Aktywności zakładka Tagged Values (rys.6 )
Rysunek 6: Alternatywna metoda wpisywania wartości parametrów w Tormigo
lub w Enterprise Architect we właściwościach aktywności w zakładce Tagged Values (rys.7)
Rysunek 7: Wpisywanie wartości parametrów TAP w Enterprise Architect
Po określeniu parametrów czas poznanie wyników analizy. Celem przygotowania raportu należy wybrać w menu Analiza->Analiza TAP dla diagramów aktywności. Następnie z listy rozwijanej należy wybrać diagram, który będzie analizowany i potwierdzić przyciskiem Wybierz (rys. 8)
Rysunek 8: Przygotowanie raportu analitycznego w Tormigo
W zakładce Podsumowanie można zobaczyć listę aktywności, które składają się na przebieg. Zakładka Opis raportu pozwala na zdefiniowanie dodatkowych parametrów takich jak tytuł raportu, dane osoby przygotowującej raport, data przygotowania i wersja (domyślnie data w formacie YYYYMMDD). Naciśniecie przycisku Generuj raport tworzy podgląd raportu. Przykładowe raporty są zdefiniowane na rysunkach 9 i 10.
Zamieszczone raporty wskazują czas w sekundach, ale typ wartości zmiennych jest przykładowy. Równie dobrze może to być waluta, liczba części, masa lub inna dowolna jednostka miary.
Czas wspomnieć o ograniczeniach: Czynności z gwiazdką oznaczają czynności wykonywane w pętli. Tormigo Analytics gdy stwierdzi występowanie pętli powtórzy ją tylko jeden raz.
Tormigo Analytics ogranicza się swoją funkcjonalnością do diagramów aktywności, gdyż nie analizuje typów bramek a jedynie śledzi sekwencję czynności wyznaczoną połączeniami.
Podsumowując Tormigo Analytics to bardzo dobre narzędzie do oszacowania zmian jakie niesie modyfikacja procesu biznesowego. Obliczenie sumy wartości poszczególnych parametrów to jedna z najprostszych metod szacowania. Wielu przypadkach ta metoda może się okazać wystarczająca by pokazać zyski lub straty jakie powstaną w konsekwencji wdrożenia zamodelowanych zamian.
Rysunek 9: Raport utworzony na podstawie diagramu AS-IS
Rysunek 10: Raport utworzony na podstawie diagramu AS-WILL
